بررسی وضعیت بیماری زایی عامل بیماری زنگ زرد گندم (puccinia striiformis f. sp. tritici) و عکس العمل ارقام تجاری گندم در برابر بیماری در دهه اخیر در استان فارس

Authors

عبدالکریم ذاکری

مسئول مکاتبه محسن یاسایی

نویسنده فرزاد افشاری

نویسنده ساسان رجایی

نویسنده احمدرضا نیکزاد

abstract

بررسی سالانه مقاومت ارقام تجاری گندم نسبت به بیماری زنگ زرد پس از معرفی و کشت گسترده آنها حائز اهمیت فراوان می باشد. مواد مورد بررسی در این تحقیق شامل ارقام گندم افتراقی (دارای ژن یا ژن های مقاومت مشخص به زنگ زرد گندم) و 24 رقم گندم نان و سه رقم گندم دوروم مورد کاشت در دو دهه اخیر در استان فارس به همراه گندم رقم بولانی به عنوان شاهد حساس به زنگ زرد بودند. این تحقیق طی سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 در مزارع انتخابی شش منطقه از استان فارس شامل زرقان، مرودشت، فسا، ممسنی، داراب و اقلید و طی سال های زراعی 92-1383 در دو خزانه زنگ زرد ایستگاه زرقان و حومه ممسنی انجام شد. نتایج نشان داد که طی ده سال اخیر یا قبل از آن مقاومت 12 رقم از ارقام تجاری گندم شامل چمران، شیرودی، استار، داراب 2، فلات، شیراز، کویر، شهریار، زرین، الموت، الوند و بهار نسبت به زنگ زرد شکسته شده است. برعکس، رقم یاواروس و ارقام جدید زارع، میهن، سیروان، چمران 2، افق، بهرنگ و شبرنگ، غالباً واکنش نیمه مقاومت تا حدواسط را نشان داده اند. همچنین ارقام سیوند، پارسی، پیشگام، مرودشت و افلاک عکس العمل های نیمه مقاومت تا نیمه حساسیت داشته اند. رقم پیشتاز واکنش نیمه حساسیت تا اخیراً مقاومت را در مناطق مختلف فارس نشان داده است. به طرز جالبی، رقم نیک نژاد از بدو معرفی تاکنون از واکنش مصونیت تا مقاومت برخوردار بوده است. بروز تغییرات در مقاومت برخی از ارقام تجاری ممکن است از تغییر در نژادهای زنگ زرد گندم دردهه اخیر ناشی شده باشد. در دهه اخیر براساس واکنش ارقام گندم افتراقی نسبت به زنگ زرد، غالباً برای ژن های مقاومت yr2، yr6، yr7، yr9، yr17، yr25، yr26، yr27،yra  و yrsu بیماری زایی وجود داشته است. تحقیق حاضر بر لزوم بررسی سالیانه واکنش ارقام تجاری گندم نسبت به زنگ زرد و آگاهی از فاکتورهای بیماری زایی عامل بیماری در استان فارس تاکید دارد. این اطلاعات نه تنها در اعلام هشدار به موقع جهت جایگزینی ارقام حساس و به کارگیری راهکارهای موثر در مدیریت بیماری و کاهش خسارت کاربرد دارد، بلکه امکان به کارگیری ژنوتیپ های مقاوم را در برنامه های اصلاحی کوتاه و بلندمدت گندم فراهم می نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی وضعیت بیماری‌زایی عامل بیماری زنگ زرد گندم (Puccinia striiformis f. sp. tritici) و عکس‌العمل ارقام تجاری گندم در برابر بیماری در دهه اخیر در استان فارس

بررسی سالانه مقاومت ارقام تجاری گندم نسبت به بیماری زنگ زرد پس از معرفی و کشت گسترده آنها حائز اهمیت فراوان می‌باشد. مواد مورد بررسی در این تحقیق شامل ارقام گندم افتراقی (دارای ژن یا ژن‌های مقاومت مشخص به‌زنگ زرد گندم) و 24 رقم گندم نان و سه رقم گندم دوروم مورد کاشت در دو دهه اخیر در استان فارس به‌همراه گندم رقم بولانی به‌عنوان شاهد حساس به زنگ زرد بودند. این تحقیق طی سال‌های زراعی 83-1382 و 84...

full text

وضعیت بیماری زایی Puccinia striiformis و عکس العمل ارقام اصلاح شده و رگه های پیشرفته گندم نسبت به زنگ زرد در استان های شمالی ایران

به منظور بررسی تغییرات ژنتیک بیماری زایی در عامل بیماری زنگ زرد در استان های شمالی، شمال شرق و شمال غرب کشور، ژنوتیپ های شناخته شده مقاومت به زنگ زرد شامل منابع ژنی ژن های مقاومت گیاهچه ای، ژن های مقاومت در مرحله گیاه کامل و منابع ژنی مقاومت پایدار در مناطق نیشابور، طرق و جلگه رخ از استان خراسان؛ کلاله، آق قلا و گرگان از استان گلستان؛ اولتان، جعفرآباد، آلاروق از استان اردبیل؛ قراخیل از استان ما...

full text

وراثت مقاومت به عامل بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici) در تعدادی از ارقام و لاین های امیدبخش گندم

بیماری زنگ زرد یکی از بیماری های مهم گندم در ایران است. در این تحقیق وراثت مقاومت به بیماری زنگ زرد در شش رقم گندم نان شامل چمران، مرودشت، شیرودی، دز، پیشتاز و شیراز و چهار لاین پیشرفته N-75-15 ،C-78-7 ، C-78-18 و N-75-16 که با رقم حساس Avocet "S" تلاقی یافتند مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان نسلF1 ، F2 و بذرهای نسل F3 به شکل تک بوته برداشت شدند. در سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 در شرایط مزرعه و ...

full text

بررسی واکنش ارقام و لاینهای پیشرفته گندم دیم نسبت به بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici) در مرحله گیاهچه

به منظور بررسی واکنش 200 رقم و لاین پیشرفته گندم دیم در مرحله گیاهچه نسبت به بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici)، بذرهای هر کدام از ارقام و لاینهای آزمایشی در گلدانهای محتوی خاک معمولی در گلخانه کاشته شده و گیاهچه ها در مرحله برگ اول با اسپورهای قارچ عامل بیماری (نژاد 134E134A+ جمع آوری شده از کرج و نژاد 134E142A+ جمع آوری شده از مراغه) مایه زنی شدند. گیاهچه ها بعد از مایه‌زنی ...

full text

مطالعه تنوع پاتوتایپ‌ها و عوامل بیماری‌زایی قارچ Puccinia striiformis West. f.sp. tritici عامل بیماری زنگ زرد گندم در ایران

سابقه و هدف: بیماری زنگ زرد گندم از بیماری‌های مهم گندم است که بر حسب شرایط آب و هوایی و در طی سال‌های مختلف جمعیت‌های آن دارای تنوع پاتوتایپی زیادی می‌باشد. هدف از این پژوهش، تعیین پاتوتایپ‌های قارچ عامل بیماری در مناطق مختلف آب و هوایی ایران و بررسی تغییرات پاتوتایپ‌ها در طی دو سال متوالی می‌باشد. مواد و روش‌ها: در بهار سال‌های 1387 و 1388، تعداد 29 جدایه زنگ زرد بر اساس پر...

full text

مطالعه تنوع پاتوتایپ‌ها و عوامل بیماری‌زایی قارچ Puccinia striiformis West. f.sp. tritici عامل بیماری زنگ زرد گندم در ایران

سابقه و هدف: بیماری زنگ زرد گندم از بیماری‌های مهم گندم است که بر حسب شرایط آب و هوایی و در طی سال‌های مختلف جمعیت‌های آن دارای تنوع پاتوتایپی زیادی می‌باشد. هدف از این پژوهش، تعیین پاتوتایپ‌های قارچ عامل بیماری در مناطق مختلف آب و هوایی ایران و بررسی تغییرات پاتوتایپ‌ها در طی دو سال متوالی می‌باشد. مواد و روش‌ها: در بهار سال‌های 1387 و 1388، تعداد 29 جدایه زنگ زرد بر اساس پر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
بیماریهای گیاهی

جلد ۵۲، شماره ۳، صفحات ۲۹۷-۳۱۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023